Ons Indisch verleden is weer volop in het nieuws. Nu is het de onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië die centraal staat. Er is een spraakmakend onderzoek verschenen en er zijn tentoonstellingen, boeken en tv-programma’s aan gewijd. Ik krijg een artikel in handen en lees in grote letters: zwijgen was een daad van liefde. De titel eist mijn aandacht op en na de eerste woorden ben ik al diep geraakt.
Mijn beide ouders zijn geboren in het voormalige Nederlands – Indië en hebben tijdens de oorlog in Jappenkampen gezeten. Mijn vader was KNIL militair en met zijn gezin met jonge kinderen heeft hij daarna nog gediend op de Molukken en Nieuw Guinea. In 1953 zijn mijn ouders naar Nederland gekomen.
Zowel mijn vader als moeder waren zwaar getraumatiseerd. Toen ik opgroeide hebben ze de mooie herinneringen aan hun moederland verheerlijkt. Verder zwegen ze over wat ze allemaal hebben moeten doorstaan. Ook al kon ik niet bevatten wat er speelde, de lading in het zwijgen voelde ik 24 uur per dag. Dus ik leerde ‘over emoties kun je beter niet praten’. Dit deed ik dus ook niet, om mijn ouders niet uit balans te brengen. Voor de ogenschijnlijke lieve vrede in huis.
Het niet praten over emoties werd voor mij de norm. Zwijgen werd mij aangeleerd als coping mechanisme en strategie. Daardoor heb ik van huis uit niet geleerd om mijn mond open te trekken. Wezenlijke gevoelens tonen, verwoorden, laat staan delen, dat gebeurde misschien op een andere planeet, maar niet in ons Indische thuis. Ik heb behoorlijk wat toeren moeten uithalen om als volwassen man vriendschappen en relaties op te bouwen, in stand te kunnen houden en van te mogen genieten. Hoe kan ik nu de gevolgen voor mij van het zwijgen van mijn (groot-)ouders zien als daad van liefde? Wanneer het mij zoveel onvermogen en verdriet heeft opgeleverd? En het mij daarna zoveel moeite heeft gekost om dit voor mezelf alsnog te ontwikkelen?
De sleutel tot helen van doorgegeven trauma’s zit in het proces om gedrag los kunnen gaan zien van de intentie. Onze ouders meenden dat hun zwijgen de beste manier was om hun kinderen klaar te stomen voor een gelukkig leven. Ze wilden daarmee hun kinderen juist beschermen.
Herken je hier iets in? Heb jij (groot-)ouders met een onverwerkt verleden dat als een last op jouw schouders terecht is gekomen? Wat is jouw verhaal? En wat doe jij er mee?
Ik heb hier inmiddels veel in uitgekristalliseerd. En zelfs trainingen over ontwikkeld. Als je wilt, kan ik je de tools aanrijken zodat je kunt ontdekken wat voor jou werkt. Hoe het jouw leven kan verrijken en dat van een ander. En hoe we daarmee de wereld een beetje anders maken, helen. De trauma’s van onszelf, misschien de trauma’s ons doorgegeven door onze ouders, helen. Door bewust vanuit liefde juist wel, of juist niet meer te zwijgen. Vanuit vrijheid, vanuit bewuste keuze.
Zwijgen, als daad van liefde. Daar is wat mij betreft het laatste nog niet over gezegd. Als je wilt, bel of mail me even, dan praten we daarna live verder.