De datum 15 augustus betekent voor veel Indische mensen een dag om te herdenken. Het is de dag waarop in 1945, kort na de bombardementen op Hiroshima en Nagasaki, Japan capituleerde. We staan dan stil bij het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog. En het leed dat een groot en divers deel van onze samenleving diep getroffen heeft en nog altijd doorwerkt. Het is een erkenning van de getroffenen en benadrukt de verbondenheid van ons allen met dit gedeeld verleden. De Melati, de Indische jasmijn, wordt dan gedragen als nationaal symbool van respect, betrokkenheid en medeleven.
Rondom deze datum zullen weer mensen aan het woord komen en hun verhaal, of dat van hun verwanten, vertellen. Gevraagd naar de reden waarom ze dit doen, hoor je vaak: ‘Het is belangrijk om te blijven herdenken, zodat wat ons gebeurd is, niet opnieuw zal gebeuren’.
Deze drijfveer om te blijven herdenken heb ik lange tijd enkel geïnterpreteerd als ‘een mening’. Sinds ik me verdiep in Systemisch Werk, zie ik deze boodschap ook in een ander licht. Het vertellen van verhalen is essentieel om te kunnen helen. Juist waar het de pijn en het leed van de vorige generaties betreft.
Of je het wilt of niet, iedereen is onderdeel van een groep. Ieder mens heeft recht van spreken. Ieder verhaal behoeft erkenning. En dit is niet omdat ik dit vind, maar omdat dit de manier is waarop de radartjes werken. De radartjes waardoor het ingenieuze klokwerk genaamd leven ’draait’. Om tot harmonie te komen in het leven is erkenning voor ieder groepslid, en dus ieders perspectief en ieders verhaal, nodig. Zag ik het voorheen als ‘een persoonlijke mening’, nu ben ik er steeds meer van doordrongen dat het hier gaat om een universele wetmatigheid.
Door deze Systemische beschouwing en dergelijke wetmatigheden, ontdek ik makkelijker de antwoorden op de ‘waartoe?’. Op zingevingsvraagstukken. Waarom is onze ouders dit leed overkomen? Waarom hebben ze ons beladen met onverwerkt verdriet? Verdriet dat we enkel maar door zullen blijven geven, totdat iemand de pijn wilt voelen.
Herdenken, en bijvoorbeeld de vorm om daarbij twee minuten stil te staan, is slechts één van de manieren waarop we dat kunnen respecteren. Een vorm zoals die al decennia lang bestaat.
Het delen van onze verhalen, vraagt oren die onvoorwaardelijk kunnen luisteren. Het helen van intergenerationeel trauma vraagt mensen die bereid zijn daarbij aanwezig te zijn. Tijd en ruimte te bieden, ook al snap je misschien de ander niet. Onze luisterende aanwezigheid zal de wereld anders maken.
Hoe werkt herdenken bij jou? Heb je behoefte dat er iemand bij je is, en mag ik dat zijn? Ik maak graag contact met je, ondersteun je in jouw onderzoek zodat je een aantal duurzame antwoorden – opnieuw – ontdekt.
Op 11 september start de 3-daagse training Heel Indisch. Meld je aan voor de informatieavond op dinsdag 30 augustus om 19.30 uur in Haarlem.